KRAINY POLSKIE

— Do orzechowca! Albo nie. Tam, pod kasztanowcem obok bazy jest przejście. Biegiem, i jesteśmy na Zielonych Górkach — krzyczy Maciek. Ma 8 lat. Zanim z aparatem wyjedzie na pierwszą wojnę, spędza beztroskie dzieciństwo. Najlepiej – na świeżym powietrzu. Z bratem, starszą siostrą i bandą dzieciaków z bloku na Siedlcach w Gdańsku. Za blokiem jest wielka skarpa, a dalej Zielone Górki. Dzika kraina dzieciństwa, gdzie można się wyżyć, wybiegać, wykrzyczeć, zbudować bazę i tajne przejście. Niby środek miasta, ale to jego leśna część. Dla bandy dzikusów z bloku absolutna dżungla.

— Dzieciństwo spędziłem w krzakach. A krzaki takie, że możesz Zielone Górki podzielić na krainy: kraina piachu, w której masz totalne usypisko, dżungla z kanałami, baldachimy prowadzące do innego świata — opowiada Maciek.

Fotografia w jego życiu pojawiła się późno i trochę od niechcenia. Ojciec Maćka co prawda miał niemiecką praktikę, ale chłopak nie wiedział, co z nią zrobić. Roztropny rodzic rozpisał więc synowi zasadę przysłona–czas, a ten, o dziwo!, wszystko zrozumiał. Sukces, jak na chłopaka, który za grosz nie rozumie matematyki i fizyki. Zanim Maciek na dobre zaczął robić zdjęcia, rzucił studia na wydziale historii i z emigracyjną falą wyjechał za chlebem do Irlandii. Tam m.in. wycinał drzewa z plantacji, burzył budynki młotem pneumatycznym, a w okresie świątecznym produkował wieńce ze świerku, ścinał jemiołę z Finami, Rumunami, Litwinami, Łotyszami i innymi emigrantami z bloku wschodniego. O zdjęciach wtedy jeszcze nie myślał.

— Pierwszy fotoreportaż, który w życiu zrobiłem, choć nie wiedziałem wtedy, że to jest reportaż, to był strajk kolejarzy pod Urzędem Wojewódzkim w Gdańsku — opowiada. — Wracałem z uczelni, zobaczyłem, że ktoś pali opony. Wyły syreny. Pobiegłem do domu, chwyciłem aparat ojca, na szczęście był w nim film. Zrobiłem kilkanaście zdjęć, ale zapamiętałem jedno: transparent w kłębach dymu, na którym ktoś nabazgrał: „Miller nie chce już kolei, więc ją wyśle do Brukseli”.

Znaczki

Jest drobnym, cherlawym chłopcem. Trochę odludkiem. Rodzi się jako wcześniak, ma kiepskie rokowania, lekarze diagnozują u niego mukowiscydozę. Wspomnienie z podstawówki?

— Rury w nosie, inhalacje i ściąganie zawiesiny z zatok. I znaczki — odpowiada. Godzinami przegląda swoje kolekcje znaczków. Najpierw klaser ze sportowcami, następnie serię z socjalistycznym podbojem kosmosu i jego ulubione znaczki historyczne. To z nich mały Maciek dowiaduje się, że Hel bronił się najdłużej i jak wyglądał ORP Błyskawica. Chłopak lubi czytać, a że dom jest zapełniony książkami po sufit, ma co.

— Ojciec miał fioła na punkcie książek — opowiada. — One przyjeżdżały w paczkach, zapakowane w szary papier pakowy. I musiały minąć 3 dni, aż ojciec je rozpakuje, przypieczętuje swoim znakiem „z księgozbioru Mieczysława Moskwy”, zapisze coś na siedemnastej stronie. Do tego czasu książki musiały być zapieczętowane i każdy się o nie potykał. Moją ulubioną książką był Robinson Crusoe. To chyba efekt uboczny tego głodu świata. W latach 90. modne też były serie małych książeczek typu 500 roślin egzotycznych, 500 zwierząt egzotycznych. Pewnego dnia pojechałem z taką książeczką do Sopotu na targi egzotycznych roślin i owoców. Pamiętam, że było mnie stać na kupno jednego chlebka świętojańskiego i jednego brazylijskiego orzecha. Przyjechałem do domu, ułożyłem przy książce i porównywałem z ilustracjami. To przez te książki chciałem więcej widzieć i doświadczać — mówi.